Schade door opgevoerde e-bike is niet gedekt
Een normale elektrische fiets biedt tot 25 km/u trapondersteuning. Bij privégebruik is daar geen kenteken of aparte verzekering voor nodig. Veroorzaak jij er bij iemand schade mee, dan valt die onder de dekking van je aansprakelijkheidsverzekering particulieren (AVP). Bij zakelijk gebruik is dat anders. En als je je e-bike opvoert? Zonder helm tot wel 35-40 km op de fiets is niet alleen gevaarlijk voor je gezondheid, het kan je ook financieel hard raken. Want je verzekeraar geeft dan niet thuis. Waarom?
De elektrische fiets wint nog steeds aan populariteit, en allang niet meer alleen onder senioren. Ook scholieren waarderen altijd-wind-mee, net als werknemers en zzp’ers die profiteren van fiscaal gunstige (lease)regelingen via hun bedrijf. De overheid stimuleert namelijk de switch van auto naar (e-)bike voor woon-werkverkeer en wil 10% meer mensen in het zadel helpen met de campagne Kies de fiets ⎆ (zie kader). Bovendien komt er per 1 januari 2023 een helmplicht voor snorfietsers. Ook vanuit die groep zullen er overstappen naar een e-bike.
Wel motorvoertuig, geen aparte WA-verzekering
De Wegenverkeerswet die van toepassing is op de e-bike stamt al uit 1994. Deze spreekt van een fiets voorzien van trapondersteuning via een elektrische hulpmotor met een nominaal continu vermogen van maximaal 0,25 kiloWatt, die geleidelijk afneemt en stopt bij 25 km/u, of als je ophoudt met trappen. Normale e-bikes voldoen hieraan. Het zijn daarmee wel motorvoertuigen, maar ze vallen onder een wettelijk uitzondering, waardoor je niet verplicht bent tot een aparte WA-verzekering. Heb je een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP) dan biedt die in Nederland dekking voor schade die je als privépersoon met je e-bike toebrengt aan een ander.
Wie met een opgevoerde e-bike een gevaarlijke verkeerssituatie en/of ongeluk veroorzaakt kan strafrechtelijk worden vervolgd
Zakelijk gebruik e-bikes
Bedrijven kennen een aparte aansprakelijkheidsverzekering, de AVB. Maar let op: voor schade die jij of je medewerkers met e-bike bij anderen veroorzaken, bijvoorbeeld tijdens het bezorgen van maaltijden of pakjes, biedt deze geen dekking. Voor bezorgscooters én de inzet van particuliere auto’s trouwens evenmin. Houdt daar rekening mee, want (letsel)schade in het verkeer gaat al snel om grote bedragen.
Voor het zakelijk gebruik van e-bikes bestaan zijn speciale aansprakelijkheidsverzekeringen, niet te verwarren met de WEGAM (die dekt alleen letselschade van je eigen mensen).
Extra eisen voor speed-pedelecs
Speed-pedelecs hebben meer vermogen en hier mag je harder mee rijden — tot 45 km/u op de rijbaan. Handig over grotere afstanden, maar hiervoor gelden wel aanvullende eisen: een AM-rijbewijs, helmplicht én kentekenplaatje, plus een WA-verzekering. Dit type fietsen is bovendien gebouwd om veilig te kunnen rijden op deze hogere snelheden: met o.a. een steviger frame en voorvork, betere remmen, een remlicht en spiegel. Dit soort zaken ontbreekt op een normale e-bike, waardoor deze boven de 25 km/u niet veilig zijn in het verkeer.
Opgevoerd is niet verzekerd
Veilig Verkeer Nederland waarschuwt consumenten daarom een gewone e-bike niet op te voeren. Dat gebeurt in de praktijk wel, op twee manieren: via een kapje over de snelheidssensor of door een aanpassing van de elektronica, via een ‘speed-chip’. De trapondersteuning stopt daarmee niet bij 25, maar pas bij 35, 40 of zelfs 45 km/u.
Omdat zo’n opgevoerde e-bike buiten de vrijstelling valt, moet hij — op de openbare weg — wettelijk voldoen aan de kentekenplicht, en daarmee ook aan de WA-verzekeringsplicht. Wie op zo’n fiets een ander schade toebrengt, hoeft niet bij de AVP-verzekeraar aan te kloppen. De polis geeft dan namelijk geen dekking, ook niet als tijdens het ongeval niet te hard zou zijn gereden. Gaat het bij blikschade al snel om honderden euro’s of meer, als iemand gewond raakt, of erger, dan is het schadebedrag als snel niet meer te overzien. Daar kun je heel lang spijt van hebben. Weinig ‘opvoerders’ zullen overwegen een kenteken voor hun fiets aan te vragen en deze te verzekeren als motorrijtuig. Dat zou ook geen zin hebben. Een opgevoerde elektrische fiets is namelijk niet toegelaten op en goedgekeurd voor gebruik op de openbare weg. Daarmee is hij niet verzekerbaar.
Wel strafbaar
Op zich is het (nog) niet verboden om een elektrische fiets op te voeren. Wél dus om ermee op de openbare weg te fietsen. Fietsenmakers die eraan meewerken zullen aangeven dat je er alleen op eigen terrein mee mag rijden, zoals in je achtertuin of op je balkon. De Tweede Kamer wil een eind maken aan deze onzin en nam daartoe onlangs een motie aan. Die roept op tot een verbod op opvoeren en pleit voor een betere handhaving van de maximum snelheid van e-bikes.
Dat laatste wordt nog lastig, maar wie met een opgevoerde elektrische fiets een gevaarlijke verkeerssituatie en/of ongeluk veroorzaakt kan wel strafrechtelijk worden vervolgd. Bij een schade wordt gecontroleerd of de betrokken fiets is opgevoerd of niet en zal de politie zo nodig de wet handhaven. Des te meer reden er niet aan te beginnen.
